Als ik verliefd ben babbel ik met enthousiasme over mijn leven. Ik wil alles delen met de persoon die de vlindertjes in mijn onderbuik doet opfladderen met de blik in zijn, haar of hun ogen. Zijn, haar of hun – want ik ben biseksueel.

Mijn babbeldrang was niet minder toen ik de kaarsjes aanstak in mijn studentenkamer in Amsterdam Oost, ging avondeten met mijn gloednieuwe vriendje die me was komen opzoeken uit Engeland, en hem in geuren en kleuren vertelde over mijn escapades van voordat ik hem had ontmoet. Ik noemde een meisje en vermeldde dat ik haar leuk vond, destijds, en dat we nu vrienden waren. Hij keek stug voor zich uit. Wat volgde was onze eerste ruzie, waarin hij me vroeg hoe hij zeker moest weten dat ik er niet met een meisje vandoor zou gaan. Dit was een van de eerste rode vlaggen in wat een hel van een relatie zou worden. Toevalligerwijs (of niet), zijn biseksuele vrouwxn de grootste groep onder slachtoffers van partnergeweld. Biseksuele mensen ongeacht geslacht zijn sowieso overgerepresenteerd onder partnergeweld-slachtoffers.

Geen eenduidige verklaring

Er is geen eenduidige verklaring voor de overrepresentatie van biseksuele mensen als slachtoffers van partnergeweld, maar het zou wellicht te maken hebben met hardnekkige vooroordelen waar de biseksuele gemeenschap maar op blijft stuiten. In een interview met RTL Nieuws vertelt de biseksuele Shirodj Raghoenath: “Je krijgt altijd het verwijt dat je van twee walletjes eet, maar eigenlijk val je tussen de wal en het schip. Als je in een heteroseksuele relatie zit denkt de samenleving dat je ‘gewoon’ hetero bent terwijl je dat niet bent, en als je een jongen aan het daten bent, krijg je binnen de gaygemeenschap de reactie: ‘zie je wel, ik zei toch dat je gewoon homo was’.” Shirodj’s anekdote klinkt mij bekend in de oren. Als biseksueel persoon kun je het kritiek vanuit alle hoeken verwachten.

Je krijgt altijd het verwijt dat je van twee walletjes eet, maar eigenlijk val je tussen de wal en het schip.

In haar essay ‘What If You Meet Someone Else’ schrijft Bri Ozalas, professor Communication Studies, dat haar mishandelende partner haar specifiek moest hebben op haar biseksualiteit. Haar vriendin probeerde haar sociaal te isoleren, een veelvoorkomende vorm van emotioneel geweld, door zich extreem jaloers en beschuldigend op te stellen wanneer Ozalas contact had met iemand anders die ze als een dreiging zag. Ze speelde sluw in op het bestaande stereotype van biseksuele mensen als heel promiscue, en niet loyaal.

Biseksualiteit als fetisj

Een andere veelvoorkomende versie van bifobie is hoe biseksualiteit voor veel mannen een fetisj is. Van de keren dat ik uit de kast moest komen bij heteroseksuele mannen waarmee ik aan het daten was, vroeg minimaal een kwart me direct of ik een trio zou willen doen. Waarom, als ik vertel over mijn geaardheid, betrekken mannen dat meteen op hun eigen seksuele verlangens? Het reduceren van mensen tot een seksobject, vanwege hun geslacht en geaardheid, werkt geweld in de hand. Volgens Nicole Johnson, professor Psychologie aan Lehigh University, is de seksualisering van biseksuele vrouwen een direct risico, omdat mogelijke daders van geweld biseksuele vrouwen door deze beeldvorming zien als seksueel beschikbaar en altijd gewillig.

Van de keren dat ik uit de kast moest komen bij heteroseksuele mannen waarmee ik aan het daten was, vroeg minimaal een kwart me direct of ik een trio zou willen doen.

Volgens onderzoek van Corey Flanders in The Journal of Sex Research worden biseksuele mensen gezien als sletterig, en zijn we daardoor kwetsbaarder om verkracht of geïntimideerd te worden, of gedwongen tot seksuele handelingen om onze seksuele geaardheid, die bij biseksuele mensen vaak in twijfel wordt getrokken, te bewijzen. Door dit stigma krijgen potentiele daders het idee dat ze gewoon hun gang kunnen gaan. Dit stereotype wordt alsmaar aangedikt door porno, waarin trio’s met biseksuele vrouwen een razendpopulaire categorie is, en popcultuur, waarin vrouwen elkaar sensueel aanraken op de achtergrond van een of andere matige videoclip. Seksuele actie tussen twee vrouwxn wordt zo neergezet als iets voor het genot van de mannelijke kijker.

Biseksuele mannen

47,4% van de biseksuele mannen krijgt in hun leven te maken met seksueel geweld, volgens de Amerikaanse National Intimate Partner and Sexual Violence Survey. Dat is meer dan twee keer zoveel als onder heteromannen die hebben meegedaan aan deze survey. Volgens een onderzoek uit 2016 in Archives of Sexual Behavior, hebben deze getallen waarschijnlijk te maken met geïnternaliseerde homofobie waar veel biseksuele mannen last van hebben, en homofobie vanuit hun omgeving. Er zijn helaas weinig cijfers over biseksuele mannelijke slachtoffers van partnergeweld of seksueel geweld van Nederlandse bodem, wat mogelijk te wijten is aan het feit dat mannen minder geneigd zijn om het geweld ergens aan te geven. Stereotyperende ideeën van mannelijkheid, dat je stoer en sterk moet zijn en wel tegen een stootje moet kunnen bijvoorbeeld, bezorgen mannelijke slachtoffers van partnergeweld enorme schaamte. Door het gebrek aan meldingen en weinig mannelijke biseksuele slachtoffers die zich publiekelijk uitspreken kunnen we enkel speculeren waarom ook biseksuele mannen vaker seksueel geweld moeten meemaken dan homoseksuele of hetero-mannen. Wat in ieder geval blijkt, is dat stereotypen over biseksuele mensen en bifobie gevaarlijk zijn. Voor biseksuele mensen is het nu de harde werkelijkheid dat anti-LHBTI+ geweld op straat een consistent risico is, en zelfs je eigen huis onveilig kan zijn.

Stereotyperende ideeën van mannelijkheid, dat je stoer en sterk moet zijn en wel tegen een stootje moet kunnen bijvoorbeeld, bezorgen mannelijke slachtoffers van partnergeweld enorme schaamte.

Tessel ten Zweege is feminist-in-chief bij PISSWIFE, een zinecollectief over intersectionaliteit en kunst. In maart debuteerde ze als filmmaker met een documentaire over haar ervaring met partnergeweld. Ze is recentelijk afgestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam en schrijft voor OneWorld, VICE en Bedrock Magazine.

Meld u nu aan voor het Act4Respect congres Victim blaming bij geweldsslachtoffers van 27 november 2020!