In een gewelddadige relatie verlies je uit het oog hoe een ‘normale’ relatie hoort te zijn. Is jullie eeuwige gekibbel een teken dat jullie aan elkaar gewaagd zijn, of een voorbode voor uit de hand lopende ruzies? Ik denk dat vrouwen die als klein meisje keken naar rom-coms een vertekend beeld hebben van hoe gezonde relaties eruitzien.

Bridget Jones

Op vrijdagavonden kropen mijn broertje en ik bij mijn vader op de bank om samen een film te kijken. Toen hadden Instagram en Twitter mijn concentratieboog nog niet verpest, en werd ik volledig meegezogen in de DVD die we die middag hadden gehuurd bij Videoland in winkelcentrum ‘De Gaard’. Toen nog geen streamingdienst, maar een winkel waar je pasfoto’s kon laten maken, DVD’s kon huren en spelletjes kon kopen voor je Nintendo DS. Na wat gekibbel met mijn broertje had ik ons gezelschap zo ver gekregen om ‘Bridget Jones’s Diary’ te gaan kijken.

Het kernidee van de film is dat single zijn het ergste is wat je kan overkomen, en dat wordt geïllustreerd door een scène waarin Bridget Jones pathetisch meezingt met ‘All By Myself’ van Celine Dion. De kijker heeft medelijden met haar. Het hoogste doel voor een vrouw van rond de 30 is getrouwd zijn met een man, is de boodschap die door de ongemakkelijke scènes sijpelt. De mannen in de film balanceren hun gespeel met Bridget’s emoties met een succesvolle carrière, verder banen ze zich zelfstandig een weg door het leven. Films als deze dragen bij aan het idee dat romantische relaties een vitaal onderdeel zijn van het vrouwenbestaan: Dat je waarde als vrouw afhangt van je relatie tot een man. Het plaatst romantische relaties op een voetstuk en bestempelt single leven als schaamtevol.

Het kernidee van de film is dat single zijn het ergste is wat je kan overkomen, en dat wordt geïllustreerd door een scène waarin Bridget Jones pathetisch meezingt met ‘All By Myself’ van Celine Dion.

Passioneel of explosief?

Met magnetronpopcorn en het alcohol-arme drankje Jillz zaten ik en mijn middelbare schoolvriendinnen ‘The Notebook’ te kijken. Noah, de mannelijke helft van het iconische filmkoppel zag Allie lopen op de kermis en was op slag verliefd op haar: Hij vindt haar een vrije uitstraling hebben en dat trekt hem aan. Na een initiële afwijzing klimt hij op het reuzenrad, bungelt hij aan een hoog uiteinde aan één hand en dreigt los te laten als Allie niet met hem op date gaat. Een groot romantisch gebaar, zo presenteerde de blockbuster deze actie. Mijn puberbrein registreerde dat ook zo. Aarzelend laat Allie Noah toe in haar leven, maar wanneer ze gesprekken voeren blijkt eigenlijk vrij snel dat de twee niks gemeen hebben. Noah bespot Allie’s ambitieuze agenda, gevuld met taalklasjes en pianolessen, en verwijt haar dat ze helemaal niet zo ‘vrij’ is als ze op hem overkomt. De film ontketent in een tirade van verbaal geweld, wat wordt neergezet als passie en hartstocht.

De film ontketent in een tirade van verbaal geweld, wat wordt neergezet als passie en hartstocht.

Mijn vriendinnen en ik bekeken de film in de tijd dat we voor het eerst aan romantiek geïntroduceerd werden, ons wereldbeeld aan het vormen waren en de fundatie moesten leggen voor ons zelfbeeld. Allie, een intelligent vrouwelijk personage van onze leeftijd, laat haar non-manipulatieve verloofde en financieel welvarende leven achter voor een man die haar een leven vol ruzie belooft. “”You tell me when I’m being an arrogant son of a bitch and I tell you when you’re being a pain in the ass, which you are 99% of the time!” verkondigt Noah in de dialoog die Allie uiteindelijk overstag helpt.

Allie, een intelligent vrouwelijk personage van onze leeftijd, laat haar non-manipulatieve verloofde en financieel welvarende leven achter voor een man die haar een leven vol ruzie belooft.

Grootse gebaren

Ik ontmoette mijn ex-vriend in Londen en zat in die periode niet lekker in mijn vel. Ik was 19, wist niet goed wat ik wilde en stond nog niet zo stevig in mijn schoenen. Na een weekend vakantievlinders voor hem te hebben gevoeld in een hostel in Engeland, stuurde hij me via Facebook een berichtje waarin hij zei dat hij bij me wilde langskomen voor een paar dagen. Volgens algemene sociale code best een beetje excentriek dat deze man van 25 naar Nederland wilde vliegen voor een meisje van 19 die hij net de week ervoor had leren kennen, maar een paar dagen mee had gespendeerd en niet perse veel over wist, maar ik stemde toe. Hoe comfortabel ik me bij de situatie voelde kwam eigenlijk niet in me op, ik was overrompeld door het grote romantische gebaar. Daarbij voelde ik me vereerd dat een volwassen vent mij interessant vond en zo duidelijk voor mij wilde gaan, dat had ik immers van Bridget Jones geleerd. Ook toen hij vaker over de vloer kwam en karaktereigenschappen van mij kon opnoemen die hem niet bevielen, slikte ik zijn gedrag. Allie en Noah uit ‘The Notebook’ waren het ook nooit met elkaar eens, maar ludieke acties en gepassioneerd bekvechten compenseerden dat toch?

Daarbij voelde ik me vereerd dat een volwassen vent mij interessant vond en zo duidelijk voor mij wilde gaan, dat had ik immers van Bridget Jones geleerd.

Lessons learned

Jaren later, na het lezen van boeken zoals ‘All About Love’ en ‘Communion’ van feministische schrijfster bell hooks, begrijp ik pas hoe ik zoveel heb kunnen opofferen voor liefde en het idee van een romantische relatie. Ook begrijp ik pas jaren later, na de nodige heartbreak en helaas ook een relatie die via geweld een traumatisch verloop had, dat de liefdeslessen die ik putte uit ‘Bridget Jones’s Diary’ en ‘The Notebook’ levensgevaarlijk zijn. Ik kan bijna geen rom-com van voor 1980 kijken zonder om de paar minuten “DUMP HEM!” naar het scherm te schreeuwen. Bekijk je lievelings romantische film eens opnieuw, en pluk stuk voor stuk de giftige liefdeslessen uit de scènes die je vroeger adoreerde. In jouw leven ben jij de hoofdpersoon, en mag je zelf het script bepalen.

Ik kan bijna geen rom-com van voor 1980 kijken zonder om de paar minuten “DUMP HEM!” naar het scherm te schreeuwen.

Tessel ten Zweege is feminist-in-chief bij PISSWIFE, een zinecollectief over intersectionaliteit en kunst. In maart debuteerde ze als filmmaker met een documentaire over haar ervaring met partnergeweld. Ze is recentelijk afgestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam en schrijft voor OneWorld, VICE en Bedrock Magazine.

Lees ook: Verkracht: het beestje bij de naam noemen