Voor het eerst zijn de plegers van ongewenste sexting onder de loep genomen in een recent uitgekomen onderzoek van Marijke Naezer, onderzoeker vanuit Radboud Universiteit en jongerencommunicatiebureau Jong & Je Wil Wat. Ongewenste sexting is het zonder toestemming doorsturen van seksueel getint materiaal van een ander, meestal een sexy foto of filmpje. Ongewenste sexting kan voor de afgebeelde persoon flinke consequenties hebben op sociaal vlak. Daarom wordt jongeren vaak verteld dat ze sexy foto’s maar helemaal niet moeten sturen. Uit het nieuwe onderzoek Sharing is caring? is alleen gebleken dat deze aanpak het probleem juist in de hand werkt. De slachtoffers krijgen de verantwoordelijkheid ongewenste sexting te voorkomen, en daarmee ook vaak de schuld wanneer het wél mis gaat, en plegers voelen zich gesteund.

Gevolgen ongewenste sexting

Slachtoffers van ongewenste sexting kunnen te maken krijgen met sociale uitsluiting. Het slachtoffer – meestal een meisje – wordt als seksueel losbandig gezien omdat zij een sexy foto of filmpje van zichzelf maakte en daarom van de hand gewezen als ‘slet’. Het vernederen van een vrouw of meisje om (de expressie van) haar seksualiteit heet slutshaming. Slutshaming komt meestal voor bij meisjes en vrouwen die veel (verschillende) seksuele contacten hebben, zoals met journalist Milou Deelen is gebeurd, maar iemand kan ook vernederd worden om bepaalde kleding of make-up.

Sociale uitsluiting zou het slachtoffer aan zichzelf te danken hebben: dan had ze die foto maar niet moeten maken. Maar het slachtoffer heeft alleen een foto in goed vertrouwen opgestuurd, naar een partner, een flirt of een vriend(in). Het is dan de ontvanger die dat vertrouwen schaadt. Naezer stelt: “Sexting is normaal. Dat hoort bij de seksuele ontwikkeling van jongeren. Maar het ongevraagd doorsturen van andermans foto’s of filmpjes is níet normaal”. De focus van preventie zou (meer) op de plegers moeten liggen, en minder op de slachtoffers.

Effecten huidig preventiemodel

Door jongeren te waarschuwen geen foto’s te sturen – in plaats van een ontvangen foto niet door te sturen – komt de verantwoordelijkheid van ongewenste sexting bij (potentiële) slachtoffers te liggen. Dit wordt gereflecteerd in de redenen waarom plegers foto’s doorsturen. Een pleger zei dat ze haar slachtoffer een lesje wilde leren: dat ze maar niet zulke foto’s moest maken. Plegers worden soms bovendien niet of nauwelijks verantwoordelijk gehouden voor de vernedering die ze veroorzaken. Ook krijgen slachtoffers vaak geen hulp en grijpen omstanders niet in als ze ongewenste sexting zien gebeuren.

Het rapport van het onderzoek biedt ook aanknopingspunten voor (toekomstige) interventies, die zich beter kunnen richten op het voorkomen van plegerschap dan van slachtofferschap. Het onderzoek Sharing is caring? is gratis aan te vragen