Op maandag 23 september organiseerde de Alliantie Act4Respect een expertmeeting over het onderwerp online intimidatie onder jongeren in het onderwijs. Het doel van deze expertmeeting was het uitwisselen van kennis en het delen van ervaringen en inzichten over online intimidatie in het onderwijs, en het versterken van onderlinge netwerken. Een groep van professionals uit het domein onderwijs was hiervoor uitgenodigd.

De belangrijkste aanbevelingen naar aanleiding van de expertmeeting waren:

• Wees je als school bewust dat de online omgeving van jongeren ook invloed heeft op de offline omgeving – en maak deze wereld ook bespreekbaar op school
• Werk als school samen met andere instanties die expert zijn op het gebied van online intimidatie 
• Geef voorlichting aan zowel leerlingen als ouders over de dubbele moraal en victim blaming, om er zo voor te zorgen dat jongeren zich durven uit te spreken over online intimidatie

Online vs. offline

De expertmeeting trapte af met drie presentaties van sprekers uit het werkveld. Bertina Greven, Senior Adviseur Stichting School en Veiligheid, was de eerste van drie sprekers en vertelde over het werk van haar organisatie. Zij besprak hoe zij aan scholen (directie en docenten) informatie en training-tools geven. Een belangrijk punt hierbij was dat het online gedrag van scholieren ook onderdeel van de school is. Greven geeft aan dat scholen zich vaak niet bezig houden met de online wereld, omdat dit immers buiten school om plaatstvindt. Greven maakt echter het punt dat de online en offline wereld elkaar beïnvloeden en dat wat er online gebeurt gevolgen heeft voor de sociale veiligheid in de klas. Het is daarom belangrijk dat docenten het gesprek aangaan met leerlingen. Op deze manier ontstaat er een meer open sfeer en zullen leerlingen zich meer op hun gemak voelen om deze onderwerpen te bespreken.

Het is belangrijk dat docenten het gesprek aangaan met leerlingen.

Vuile was

Elise Groenteman, operationeel specialist jeugd politie Amsterdam, en collega Nico de Vries, team digitale opsporing Amsterdam, gaven als tweede een presentatie waarin besproken werd hoe de politie te werk gaat als het gaat om online intimidatie onder jongeren. Vanuit hun ervaring gaven zij aan dat veel scholen vaak ‘hun vuile was binnen houden’. Echter kunnen scholen, politie, hulporganisaties en natuurlijk ook ouders vaak een vruchtbare samenwerking voortbrengen. De politie kan advies geven in hoe te handelen wanneer jongeren strafbare feiten plegen. Ook als er geen aangifte wordt gedaan van een incident, is het belangrijk dat de politie op de hoogte is en een notitie kan maken.

Vooral onder jonge vrouwen weerhoudt schaamte en de doorgaande reacties vanuit hun omgeving ervan om aangifte te doen of in gesprek te gaan met een andere autoriteit.

Dubbele moraal

De derde spreker, Paulette van Gils, hulpverlener bij organisatie Pretty Woman, ging in op de preventie van online intimidatie en de nazorg bij slachtoffers van praktijken als ‘exposen’, ‘wraakporno’ en ‘sextortion’. Hierbij werd genoemd hoe de dubbele moraal (‘een jongen is stoer, een meisje een hoer’) en ‘victim blaming’ nog steeds voorkomen dat jongeren zich durven uit te spreken over online intimidatie. Vooral onder jonge vrouwen weerhoudt schaamte en de doorgaande reacties vanuit hun omgeving ervan om aangifte te doen of in gesprek te gaan met een andere autoriteit. Het is daarom dus belangrijk dat de dubbele moraal en ‘victim blaming’ wordt aangepakt, ook vanuit het onderwijs. Dit kan door voorlichtingen te geven (aan zowel leerlingen als ouders), maar ook docenten kunnen hier een rol in spelen door, zoals eerder ook al genoemd, het gesprek aan te gaan.

Aansluitend op de presentaties werd er met de sprekers een panelgesprek gehouden met hierop volgend een brainstormsessie aan de hand van een casus. Op deze wijze konden de professionals vanuit hun verschillende perspectieven met elkaar in gesprek gaan over de preventie en aanpak van online intimidatie onder jongeren.