De eetstoornis anorexia nervosa kan dodelijk zijn. Patiënten kunnen zich tot aan hun dood blijven verzetten tegen het innemen van calorieën. Maar naast verhongering ligt voor meisjes met anorexia een ander gevaar op de loer: zogenaamde pro-ana ‘coaches’. Dit zijn (meestal) mannen, die naaktfoto’s en seks eisen in ruil voor hun ‘dienst’ als hulp bij het afvallen. “In 1995 is al aandacht besteed aan dit onderwerp,” zegt onderzoeker Eric van Furth in het NRC. “Wat nieuw is, is dat we het wetenschappelijk onderzoeken.” En de resultaten van het onderzoek zijn zo schokkend dat de onderzoekers deze veel eerder dan gepland naar buiten brengen.

Nep-profiel van anorexia patiënt

Het onderzoek loopt nog en betreft een samenwerking tussen verschillende gezondheids- en hulpverleningsinstellingen. De onderzoekers hebben vragenlijsten afgenomen bij meisjes met anorexia en een nep-profiel op een pro-ana forum aangemaakt. Een pro-ana (pro-anorexia) website leert bezoekers de opvattingen die de fundering van anorexia vormen: je bent te dik en je moet afvallen door nog minder te eten. De sites brengen patiënten verder in de neerwaartse spiraal van hun stoornis. De onderzoekers kregen via het nep-profiel al snel veel berichtjes van coaches binnen: veel meer, en met heftiger inhoud, dan zij aanvankelijk verwachtten.

 Vriendschap?

Binnen twee weken waren veertig tot vijftig coaches op het profiel afgekomen. Enkele van de coaches doen aan grooming, een aanpak waarin de groomer eerst een ogenschijnlijk onschuldige, vriendschappelijke band opbouwt met een minderjarige en daar geleidelijk seksueel (getint) contact aan toevoegt. Maar een groot deel van de coaches stelt al vrij snel eisen, merkten de onderzoekers. Ze vroegen bijvoorbeeld “na twee of drie interacties” om foto’s in ondergoed, zodat de coach kon zien ‘waar ze moest afvallen’. Dit kan uiteindelijk leiden tot een vraag om een fysieke afspraak of seks, zeggen de onderzoekers. “Uit de ingevulde vragenformulieren blijkt dat dit zeker één keer is voorgekomen. Hierbij wist de coach dat hij te maken had met een minderjarig meisje.”

Het volledige rapport komt eind zomer 2019 uit. De onderzoekers hopen op betere bescherming van deze groep meisjes. In 2013 is ‘coach’ Bob J. al veroordeeld nadat hij zes meisjes met anorexia bij hem thuis had verkracht: deze ene zaak is waarschijnlijk slechts het topje van de ijsberg.