Hacking, sextortion, phishing mails & online shaming: je hoort er bijna dagelijks over. Maar wat als je van de een op andere dag slachtoffer bent geworden van deze nieuwe harteloze vorm van criminaliteit?

Mijn naam is Nikki Lee Janssen, ervaringsdeskundige en expert op het gebied van sexting, sextortion & online shaming. Ik hoor je denken, ervaringsdeskundige en expert? Klopt! Ik heb het zelf meegemaakt.

In 2017 zijn mijn privé foto’s door een hack onrechtmatig in het bezit gekomen van een cybercrimineel. Deze beelden heeft hij gedeeld op mijn eigen Facebookpagina en naar vrienden, collega’s en familie gestuurd. Alsof dat nog niet genoeg was, heeft hij na afpersing mijn video ook op het platform Dumpert.nl geüpload. Dat resulteerde in 1 miljoen views binnen 36 uur. Daar stond ik dan, letterlijk en figuurlijk in mijn blootje, zichtbaar voor de hele wereld met daaronder heel veel nare en kwetsende commentaren van Dumpert reaguurders.

Er volgde een lange strijd om dit beeldmateriaal offline te halen, Dumpert voor de rechter te krijgen en ‘’mijn hacker’’ te vinden. Samen met een privédetective, een advocaat en Peter R. de Vries is  dat uiteindelijk gelukt. In de politiek werd mijn verhaal en mijn strijd al snel opgemerkt, wat zelfs resulteerde in Kamervragen.

Missie

Een ervaring waar ik veel van geleerd heb, en die ik uiteindelijk om heb weten te draaien naar iets positiefs. Ik schreef het boek Niet van iedereen: #de hel die online shaming heet en heb het mijn missie gemaakt om het taboe op deze onderwerpen te verbreken. Inmiddels werk ik als voorlichtingscoördinator voor Helpwanted.nl en spreek ik vaak over mijn verhaal op congressen en binnen professionele instanties. Ook heb ik net een website gelanceerd, met daarop twee brieven: eentje aan (toekomstige) slachtoffers, en een openhartige brief aan daders die op deze manier levens overhoop gooien.

“Dat ik als slachtoffer van een cybercrimineel ineens neergezet werd als dader, was voor mij de omgekeerde wereld.”

Taboe

Er heerst helaas nog steeds een taboe op alles wat te maken heeft met online shaming, sexting, sextortion en aanverwante onderwerpen. Dat uit zich op twee manieren, ook destijds in mijn geval. Enerzijds voelde ik dat mijn nabije omgeving weet had van wat er was gebeurd, maar niemand begon erover. Anderzijds kwam, als ik dan eens geconfronteerd werd, altijd het argument op tafel dat het mijn eigen schuld was. Dat het oh zo stom was geweest om een naaktfoto te maken en te delen. Daardoor besefte ik dat deze mensen geen idee hadden waar ze over spraken. Telkens die veroordeling is moeilijk, als je helemaal niks verkeerds hebt gedaan.

Het intiemste wat ik ooit gedeeld had met mijn vriend werd gestolen. Dat ik als slachtoffer van een cybercrimineel ineens neergezet werd als dader, was voor mij de omgekeerde wereld. Dit liet me inzien dat deze heftige vorm van cybercriminaliteit een groot maatschappelijk probleem is, dat nog niet veel mensen (willen of kunnen) zien.

Ik besefte hoe heftig ik, als 26-jarige volwassen vrouw, deze hele situatie al vond, en probeerde me te verplaatsen in de gedachten van een meisje van 12, of een jongen van 16 die zoiets meemaakt. Die misschien niet de middelen heeft om een advocaat in te huren, die er misschien niet over durft te praten met anderen, die zich schaamt omdat hij of zij denkt dat de enige te zijn die dit meemaakt. Het was mede daardoor dat ik met mijn verhaal naar buiten trad. Er moet echt iets veranderen. Niet alleen maatschappelijk gezien, maar ook in de wet en regelgeving.

“Laten we er met zijn allen voor zorgen dat we inzien hoe heftig online seksueel misbruik is, en dat we weten hoe we slachtoffers echt kunnen helpen.”

Eigen ervaring

Bij Helpwanted.nl geef ik advies aan ouders, professionals en jongeren die te maken hebben (gehad) met online seksueel misbruik. Wat ik vaak terug hoor, is dat het slachtoffers enorm helpt om te praten met iemand die echt weet hoe het voelt, vanuit eigen ervaring. Dan durven ze net dat beetje meer te vertellen. Vandaar ook dat ik ervoor koos om een brief aan deze slachtoffers te delen op mijn site.

In de brief aan dader(s) zit onder andere een deel van mijn spreekrecht verwerkt, dat ik tijdens de rechtszaak aan mijn hacker en afperser heb voorgedragen. Hopelijk krijgen andere (potentiële) daders hierdoor een inkijk in wat afpersen, het doorsturen, en/of online zetten van intiem beeldmateriaal nou écht met iemand doet.

Want laten we eerlijk zijn: of je nou leraar, politieagent, ouder of jongere bent, veel mensen krijgen vroeg of laat te maken met deze problematiek. Laten we er met zijn allen voor zorgen dat we inzien hoe heftig online seksueel misbruik is, en dat we weten hoe we slachtoffers echt kunnen helpen. Zonder maatschappelijke vooroordelen, zonder victim blaming. Ik dacht ook dat hacking en online shaming mij nooit zouden overkomen, maar ben het levende bewijs hoe je van de een op andere dag in zo’n rollercoaster terecht kan komen. Door mijn openheid hierover hoop ik anderen in een vergelijkbare situatie te helpen en, nog beter, iets bij te kunnen dragen aan het verminderen van deze problematiek.

Nikki Lee Jansen werkt als voorlichtingscoördinator bij Helpwanted.nl

Meer weten over gendernormen en geweld onder jongeren? Lees hier onze factsheet.